Metal μουσική, μουσικοί και οπαδοί στην Ελλάδα (η άλλη πλευρά)

Πριν λίγες ημέρες, προσπαθώντας να βρω πληροφορίες για μια obscure μπάντα από το Seattle στη γνωστή διαδικτυακή Μεταλλική Εγκυκλοπαίδεια (Metal Archives), κοίταξα τυχαία πόσες αμερικάνικες μπάντες είναι καταχωρημένες.
Το νούμερο που μου έβγαλε ήταν 16.275. Μετά κοίταξα και την Ελλαδίτσα μας και το αντίστοιχο νούμερο ήταν 1.363. Δεν θα σταθώ στα κριτήρια επιλογής των μπαντών, αλλά ενημερωτικά να αναφέρω ότι στη Μεταλλική Εγκυκλοπαίδεια, με βάση τις καταχωρήσεις, δεν έχουν θέση οι Praying Mantis, οι Europe, οι Ratt και οι Whitesnake, ενώ έχουν οι Neptune Towers και άπειρες ακόμα ambient ή dark wave μπάντες. Άλλα σταθμά και άλλα κριτήρια… Στο θέμα μας πάλι, τα νούμερα 16.275 για τις Ηνωμένες Πολιτείες και 1.363 για την Ελλάδα, σε πληθυσμό περίπου 308.745.000 και 11.305.000 αντίστοιχα, δείχνουν ότι ποσοστιαία έχουμε περισσότερες από τις διπλάσιες μπάντες έναντι των Αμερικάνων…
H χώρα που (κατά γενική ομολογία) τα πιο δυναμικά και αναγνωρίσιμα “χαρτιά” που έχει να επιδείξει τη συγκεκριμένη στιγμή, είναι οι Firewind, Rotting Christ και Septicflesh, έχει, ποσοστιαία, περισσότερες μπάντες από την χώρα των Metallica και των εκατοντάδων εκατομμυρίων πωλήσεων. Πως γίνεται αυτή η χώρα να μην έχει δυνατή σκηνή στο εξωτερικό;
Η Σουηδία, με 2 εκατομμύρια λιγότερο πληθυσμό, έχει σχεδόν τις διπλές καταχωρήσεις από την Ελλάδα, αλλά η metal σκηνή της είναι παντοδύναμη και ο επαγγελματισμός τους αδιαμφισβήτητος. Η εύκολη λύση, θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι η “λάθος” κουλτούρα που κυριαρχεί στη χώρα μας, αλλά τελικά μήπως φταίει κάτι άλλο; Μήπως αυτό που κάνει τη Σουηδία των Candlemass, του Malmsteen, αλλά και των Opeth ή των Arch Enemy, τόσο δυνατή στη παγκόσμια metal σκηνή, είναι αυτό που λείπει από την πλειοψηφία των Ελληνικών συγκροτημάτων;
Μήπως τελικά φταίει η έλλειψη επαγγελματισμού και παιδείας, ο σταρχιδισμός, ο βεντετισμός, η συνομωσιολογία, η ελάχιστη αλληλοστήριξη και τα υπόλοιπα “χαρίσματα” που μαστίζουν την πλειοψηφία της Νεοελληνικής υπόστασης; Είναι χαρακτηριστικό της Ελληνικής μεταλλικής σκηνής η δισκογραφική ασυνέπεια των περισσοτέρων μπαντών, καθώς και η εγωπάθεια - ξερωλίαση πολλών αυτοβαπτισμένων μουσικών (χωρίς ή με ελάχιστο μουσικό έργο).

Τα τελευταία χρόνια έχω μιλήσει με αρκετούς μουσικούς από θρυλικές μπάντες όπως οι Accept, Fates Warning, underground διαχρονικούς θρύλους όπως οι Manilla Road, Omen και άλλους πολλούς, είτε υπό μορφή συνεντεύξεων, είτε κατ ιδίαν και οι περισσότεροι έδειχναν αυτογνωσία, ενίοτε και ταπεινοφροσύνη. Στην Ελλάδα επικρατεί πολλές φορές η απόλυτα λάθος θέση κάποιων μουσικών, ότι για να κρίνει κάποιος τη μουσική πρέπει να έχει παίξει μουσική, να ξέρει να διαβάζει μουσική και άλλα τέτοια αστεία. Ο Udo και ο Mark Zonder ποτέ δεν θα έλεγαν κάτι τέτοιο και πάντα αντιμετώπιζαν με ήθος όλες τις κριτικές.
Αντίθετα, ο Έλληνας του “ξέρεις ποιος είμαι εγώ;” κάποιες φορές το πιστεύει, χωρίς να αναλύει όμως το ποιος είναι “μουσικός”. Αυτός που μπορεί να αγοράσει κάποιο μουσικό όργανο; Αυτός που απλώς μπορεί να ανοίγει το στόμα του και να βγάζει λέξεις;
Αυτός που έμαθε να παίζει συγκεκριμένα πράγματα στη κιθάρα από μόνος του; Αυτός που έχει τελειώσει κάποιο ωδείο ή κολλέγιο; Έχει σημασία κάτι από τα προηγούμενα…; Μάλλον όχι, αλλά οι περισσότεροι δεν το καταλαβαίνουν. Θα μπορούσαν, όποιοι πιστεύουν κάτι από τα παραπάνω, να πουλάνε τα cd τους (αν βγάζουν…) μόνο σε μουσικούς και όταν δίνουν συναυλίες να ζητάνε απολυτήριο ωδείου στην είσοδο, ενώ ακόμα πιο τραγικοί είναι αυτοί που θέλουν να κυκλοφορήσουν μια δουλειά τους και έχουν την απαίτηση να το αγοράσει ο κόσμος, όταν την ίδια στιγμή αυτοί δεν αγοράζουν καμία κυκλοφορία…

Ο εγχώριος συναυλιακός χώρος είναι μια άλλη πονεμένη ιστορία. Υπάρχουν αρκετά μέλη μπαντών που συχνάζουν στα συναυλιακά δρώμενα, αλλά η πλειοψηφία εμφανίζεται μόνο όταν παίζουν οι ίδιοι… Αν υπήρχε πραγματική αλληλοστήριξη στην Ελληνική σκηνή, με τόσες μπάντες που υπάρχουν σε όλα τα ιδιώματα, θα έπρεπε κάθε συναυλία να είναι sold out από τους “μουσικούς” μόνο! Κάτι τέτοιο όμως δεν γίνεται…

Ο οπαδός που στηρίζει μια μπάντα έχει απαιτήσεις από αυτή και καλά κάνει. Το “αντικειμενικό” συνήθως δεν υφίσταται όταν μιλάμε για θέμα γούστου (λογικό), αλλά τουλάχιστον να υπάρχουν ακούσματα επάνω στο κάθε ιδίωμα. Ο σωστός μουσικός παίζει τη μουσική που παίζει, γιατί μέσω αυτής θέλει να εκφραστεί. Απευθύνεται κάπου όμως, για αυτό βγάζει τη δημιουργία του προς τα έξω.
Την εμπορευματοποιεί και την δημοσιοποιεί, οπότε θα κριθεί, είτε του αρέσει, είτε όχι, από αυτόν που θα την ακούσει και θα την δεχτεί ή όχι. Αν δεν το θέλει αυτό, μπορεί να παίζει μουσική σπίτι του. Αν το κάνει επαγγελματικά δε, έχει ακόμα περισσότερη βαρύτητα η γνώμη αυτού που θα τον πληρώσει, αγοράζοντας τον δίσκο του, το μπλουζάκι του και το εισιτήριο της συναυλίας του. Ο μουσικός μπορεί να αλλάξει ρότα στα πλαίσια της μουσικής έκφρασης, αλλά δεν χρειάζεται να ρίξει ευθύνες σε πρώην οπαδούς ή αρνητικές κριτικές αν δεν πάει καλά. Αντίστοιχα, ο οπαδός δεν πρέπει να θεωρεί τον μουσικό κτήμα του, που πρέπει να παράγει μόνο ότι αρέσει σε αυτόν. Ότι εκτίθεται δημόσια, μπορεί να κριθεί. Το μουσικό έργο δεν κρίνεται μόνο από μουσικούς, το κινηματογραφικό έργο δεν κρίνεται μόνο από ηθοποιούς, το πολιτικό έργο δεν κρίνεται μόνο από πολιτικούς, το φαγητό δεν κρίνεται μόνο από μάγειρες. Αν εμένα δεν μου αρέσει το σούσι, ότι και να μου πει ο Μαμαλάκης δεν θα με ενδιαφέρει. Αν εγώ βλέπω ότι η πολιτική της χώρας μου άδειασε τις τσέπες, ότι και να μου πει ο υπουργός, το ακούω βερεσέ. Στην Ελλάδα όλοι κρίνουν, αλλά αν κριθείς σε ενοχλεί και έτσι δεν πάμε μπροστά. Κανένας όμως δεν μπορεί να πει με σαφήνεια τι είναι χειρότερο, η συνεχής κριτική ή η συνεχής αμφισβήτηση αυτής;
Ο μουσικός θεωρεί αξιόπιστους μόνο όσους χαρακτηρίζουν θετικά τη δημιουργία του, ενώ αυτός με άνεση μπορεί να μειώσει οτιδήποτε δεν του αρέσει. Ο κάθε πιτσιρικάς μπορεί να αγοράσει μια κιθάρα, να βαπτιστεί “μουσικός” και να κάνει βόλτες στη πλατεία, με τη θήκη της κιθάρας στον ώμο (πρέπει να το δείξει…). Ο οπαδός, αν κάποιος κακοχαρακτηρίσει κάποια μπάντα που του αρέσει, παρεξηγείται και εκνευρίζεται λες και είναι αυτός η μπάντα, ενώ ο ίδιος μπορεί να εξαφανίζει για πλάκα ολόκληρα ιδιώματα, επειδή δεν του κάθονται καλά στο αυτί. Υπάρχουν οπαδοί της σκληρής μουσικής που δίνουν έμφαση μόνο στην εικόνα (αφού αυτό φαίνεται…) και σπίτι τους μπορεί να μην έχουν ούτε 50 δίσκους.
Ο συντάκτης του εκάστοτε μέσου (έντυπου ή ψηφιακού), θεωρεί ότι αυτό που γράφει είναι το απόλυτα σωστό και οι άλλοι είναι λάθος… και δεν είναι λίγοι οι άλλοι, όλοι “κάπου” γράφουνε τελικά… Ο ιδιοκτήτης του δισκάδικου, αν δεν πάνε καλά οι δουλειές, θεωρεί ότι δεν υπάρχουν πραγματικοί οπαδοί να στηρίξουν τη μουσική, ενώ ο ίδιος επισκέπτεται συναυλιακούς χώρους τις περισσότερες φορές μόνο αν έχει “πάγκο”… Άσε που γεμίσαμε ερασιτέχνες metal-o-έμπορους του “πάγκου” και μικρές δισκογραφικές εταιρίες, forums και blogs με μεγαλεπήβολες αναλύσεις και απόψεις του καναπέ και του πληκτρολογίου…
Και εγώ ρωτάω. Με τόσες εκατοντάδες μπάντες στον ευρύ χώρο του metal και άπειρους “μουσικούς” γιατί δεν έχουμε αναγνωρίσιμη σκηνή στο εξωτερικό; Μήπως παραπάνω βρίσκονται οι απαντήσεις; Μήπως όλοι εμείς έχουμε συμβάλει σε αυτό, άλλοι λιγότερο, άλλοι περισσότερο; Για να κοιταχτούμε όλοι μαζί στον καθρέφτη…

Ανδρέας Ανδρέου