Santana: "IV"

Το διαδεδομένο φιλολογίζον σετάκι περί «αρπαχτής» και η σχετική

δυσθυμία απέναντι σε βετεράνους μουσικούς που ξαναβρίσκονται καθώς οδεύουν στην τρίτη ηλικία, μπορεί όντως να έχουν τη βάση τους σε κάποιες πολυδιαφημισμένες μούφες του παρελθόντος.

Όμως η αναπαραγωγή τέτοιων βιαστικών ή υπεροπτικών «κριτικών» έναντι κάθε προσπάθειας με την αύρα του “IV” είναι άστοχη, αν δεν αποκαλύπτει μια ελαφρώς συμπλεγματική προσέγγιση όσων γνωμοπώληδων έχουν την ατυχία να αντλούν τα επιχειρήματά τους μόνο απ’ το σήμερα, από μια εποχή δηλαδή που κατασκευάζει εφήμερα είδωλα γιατί κατά βάθος φθονεί το πραγματικό χάρισμα. Ποιός πραγματικά νιώθει ότι έχει την πολυτέλεια να πει σε τέτοιους γερόλυκους να «σταματήσουν»;
Ναι. Ο Carlos Santana ξανασυγκέντρωσε την ομάδα που έφτιαξε τα πρώτα θρυλικά άλμπουμ, μετά από 45 χρόνια. Δεν το αποφάσισε σε μια νύχτα, το παλεύει από το 2013, ενώ παράλληλα δισκογραφεί. Και λοιπόν; Ασφαλώς και θα «θυμίζει τα παλιά» - αυτοί που τα δημιούργησαν δικαιούνται περισσότερο από κάθε άλλον να τους αρέσει η ίδια η δουλειά τους. Ασφαλώς και θα ακούγεται ανοικονόμητο στο μέσο αυτί – οι συγκεκριμένοι μουσικοί ακολουθούν το ένστικτό τους, τη χημεία τους, δεν χρειάζονται να περικόψουν την προσέγγισή τους. Ασφαλώς και θα ακούγεται «αβίαστο» - όλοι οι παίκτες στο “IV” είναι πανέμπειροι. Ασφαλώς και δεν συνδέεται ένα τέτοιο project με «αρπαχτή». Όταν βρίσκεσαι κοντά στα 70, χρονικός ορίζοντας μέχρι πρότινος αχαρτογράφητος για τους ροκ μουσικούς, είναι το πιο φυσιολογικό να αναπολείς και το πιο θαρραλέο να δοκιμάζεις να ξαναζήσεις τις καλύτερες στιγμές σου.
Εξάλλου, κανένας από τους συμμετέχοντες δεν έχει ανάγκη να ανακτήσει εκβιαστικά τη δημοφιλία - ποτέ δεν υστέρησε σοβαρά σ΄αυτόν τον τομέα, τα τελευταία 40τόσα χρόνια. 
Ο κινητήριος μοχλός των Journey, Neil Schon, ο νεοσσός της θρυλικής εκείνης παρέας (σήμερα στα 62) αλλεπιδρά όσο λίγοι κιθαρίστες τόσο φυσικά στο φευγάτο, ενστικτώδες παίξιμο του Santana. Είναι επίσης από τους ελάχιστους που μπορούν να παίξουν κιθάρα σε κάθε μουσικό στυλ στο οποίο το όργανο αυτό μπορεί να έχει ρόλο. Η ικανότητά του να εντρυφεί στις ατμόσφαιρες όσο και στον αυτοσχεδιασμό είναι γνωστές.
Ο ντράμερ Michael Shrieve δεν χρειάζεται συστάσεις. Η εικόνα ενός 20χρονου να επιτίθεται στα τύμπανα στο “Soul Sacrifice” επί σκηνής Woodstock ήταν απλώς ο ανεξίτηλος πρόλογος μιας τεράστιας καρριέρας. Ο άνθρωπος, σήμερα στα 66, έχει ηχογραφήσει με το μισό ροκ σύμπαν της γενιάς του, συν το ότι έχει συνθέσει και κάνει παραγωγή σε διάφορα άλμπουμ, μεταξύ των οποίων το σημαδιακό για το μουσικό ύφος εκείνης της σύνθεσης των Santana, “Caravanserai”, στο οποίο, ας μην ξεχνάμε έχει συνυπογράψει με τον Carlos τέσσερα κομμάτια.
Ο 68χρονος Greg Rolie, ανέκαθεν αυτός με την πιο μελωδική φλέβα (το απέδειξε τόσο με τους Journey όσο και με τα προσωπικά του άλμπουμ), έχει να συνεισφέρει τα απελευθερωτικά του φωνητικά, παραπέμποντας στα «κανονικά» άλμπουμ του Santana, όταν ήταν μπάντα, όχι σαν αυτά των τελευταίων 15 χρόνων με τους χιλιάδες guest.
Ο επίσης 68χρονος Michael Carabello, o επιβλητικός αφάνας των τριών πρώτων άλμπουμ, ήταν από την αρχή του γκρουπ, δίπλα στον Shrieve (και τον Jose Areas), υπεύθυνος για τα κρουστά (κυρίως congas) μέχρι και τον Οκτώβριο του ’72, με τα γνωστά οργασμικά σε ρυθμό αποτελέσματα.
Αυτή ήταν η θρυλική μπάντα που συνέπεσε μεταξύ 1970 και 1972, στο απόγειο της πρώτης φάσης των Santana. Μόνο ο μακαρίτης David Brown (μπάσο) δεν θα μπορούσε, εδώ και 16 χρόνια, να βίσκεται μαζί τους. Γι΄αυτό και το οπλοστάσιο συμπληρώνεται εδώ από δύο «νέα» μέλη : ο Karl Perazzo και τα κρουστά του και ο Benny Rietveld στο μπάσο, παίζουν μαζί με τον Carlos μόνον τα τελευταία ... 25 χρόνια (ο δεύτερος με ένα μικρό κενό 5 ετών στα μέσα των ‘90s).
Ο ίδιος ο Carlos Santana, στα 68 κι αυτός, αναγνωρίζεται εδώ και δεκαετίες ως μια κιθαριστική κατηγορία από μόνος του και ως υπεύθυνος κατά μεγάλο μέρος για το πάντρεμα του latin ήχου με την ροκ κιθάρα, κάτι που συνέβαλε στη διάδοση όλου του ηχοχρώματος που υπάγεται σήμερα, από ειδικούς και μη, στον όρο “ethnic”.  Αυτό είναι το 24^ο άλμπουμ της μπάντας Santana και δύσκολα μπορεί κανείς να φανταστεί πιο εμφατική δήλωση για το τί σημαίνει για τον ίδιο τον Μεξικάνο αυτό το reunion με τους συγκεκριμένους μουσικούς.
Μετά από μια εισαγωγή που θυμίζει ένα πιο moody “E Papa Ré” (“Yambu”) έρχεται το “Shake It”, όπου η συνύπαρξη Shrieve, Carabello και Perazzo γεννάει ένα tribal groove, πάνω στο οποίο Carlos και Neil Schon ανταλλάσσουν σόλο. H ανάταση έχει ξεκινήσει. Το “Anywhere You Want To Go” ανακαλεί την ατμόσφαιρα ελευθερίας του “Guajira” και του “Everybody’s Everything” σ΄ένα κομμάτι διαβατήριο για κάθε καλοκαίρι. Το instrumental “Fillmore East”, φόρος τιμής στον ιερό τόπο συναυλιών όπου η σύνθεση αυτή μεγαλούργησε, είναι βγαλμένο θά’ λεγες από sessions μαθητών που μεγάλωσαν με το “In A Silent Way” του Miles Davis, με τις κιθάρες να ακολουθούν χαμηλόφωνες υπαινικτικές διαδρομές.
Τα “Love Makes The World Go Round” και “Freedom In Your Mind” με τa τραχιά απ΄το πέρασμα του χρόνου αλλά πάντα με βαθύ συναίσθημα φωνητικά του Ronald Isley των Isley Brothers πιάνουν το ρυθμικό νήμα από κει που το άφησε ο Tito Puente, ενώ η latin οίηση εξακολουθεί με το “Choo Choo”, που τροχοδρομεί πάνω σε βάση “Jingo”, μέχρι ν΄αρχίσουν οι δύο κιθάρες ν΄ανταλλάσσουν γρέτζο κατά βούληση (“All Aboard”). To εκθαμβωτικό instrumental “Sueños" είναι κάτι μεταξύ “Samba Pa Ti” και του μελιστάλαχτου (μεταγενέστερου στη δισκογραφία των Santana) “I Love You Much Too Much”.
Κι ενώ το “Caminando” ροκάρει καθ΄όλα, στο “Blues Magic” έρχεται μια απολαυστική δικαίωση της συνεύρεσης του Schon και του Carlos, η οποία αναπτύσσεται και στην fusion περιδίνηση του “Echizo”.
O Rolie μοιάζει νά’ ναι αυτός που δίνει συνθετικές ποπ ανάσες (υποβοηθούμενες από διαρκή κιθαριστικά σχόλια) στα “Leave Me Alone”, “You And I” και “Come As You Are”. Το  επταμισάλεπτο, αναμενόμενα ευρύ και με συναιθηματικές κορυφώσεις της κιθάρας “Forgiveness” κλείνει το άλμπουμ. Σα να βλέπουμε τον Carlos Santana κάνει μια universal υπόκλιση, με το μήνυμα της «Συγχώρεσης» να είναι από κείνα που έχει πρεσβεύσει και διαδώσει εδώ και χρόνια μέσα απ΄το έργο του.
Αυτό που παίζει κρίσιμο ρόλο είναι η ποιότητα της ηχογράφησης που προσφέρει μια πλήρη surround εμπειρία στον σύγχρονο ακροατή. Όχι ίσως όπως θα ήταν να βρίσκεται σ΄ένα κονσέρτο στην περιοδεία του 1972, αλλά ό,τι πιο κοντινό.
M’ αυτό το χορταστικό άλμπουμ, συμβαίνει κάτι σπάνιο : είναι απ΄αυτά που θα μπορούσε να συστήσει κανείς σ΄έναν παρθένο ακροατή για να γνωρίσει όχι μόνο τον ήχο αλλά και την μουσική ουσία της πιο αξιομνημόνευτης εκδοχής της μπάντας του Santana, έστω και 45 χρόνια μετά την τελευταία ενσάρκωσή της. Η γενιά που έμαθε τον Carlos με το “Smooth” καιρός είναι να πάρει μια γερή γεύση από το πηγαίο και άφθαρτο ταλέντο των παπούδων της.

Παναγιώτης Παπαϊωάννου