Van Morrison: "Keep Me Singing"

Το 2016 ήταν η χρονιά που στον Βορειοϊρλανδό τροβαδούρο απονεμήθηκε ο τίτλος του ιππότη. Στα 71 του πλέον ο sir, αφού πριν δυό μήνες επανακυκλοφόρησε το μνημειώδες σετ από τις ζωντανές ηχογραφήσεις του 1973 (“It’s Too Late To Stop Now”) προανήγγειλε την κυκλοφορία του 36ου στούντιο άλμπουμ του, του πρώτου με καινούριο υλικό μετά το “Born To Sing: No Plan B” του 2012.

Έχει τον τίτλο “Keep Me Singing”, στο εξώφυλλο ένα αηδόνι και το περιεχόμενό του προσφέρει την οικεία δόση απόλαυσης στους θαυμαστές του.
Ο τίτλος είναι ενδεικτικός για την δίψα του Vαn να συνεχίσει να ακολουθεί το ένστικτό του για σφριγηλές big band προσεγγίσεις στις ρίζες του blues, της jazz, του gospel και της soul. Μετά από έξι βραβεία Grammy, μία καταχώριση στο Rock and Roll Hall of Fame για 3 τραγούδια του (“Moondance”, “Brown Eyed Girl” και “Madame George”) μεταξύ των 500 που έδωσαν μορφή στο rock n’ roll, ένα προσωπικό αστέρι στην Hollywood Walk Of Fame και πολυάριθμες διακρίσεις για τον ίδιo ως ερμηνευτή και συνθέτη, «ο λευκός με το πιο μαύρο φαλσέττο» τον τελευταίο μισό αιώνα, παραμένει φρέσκος και αισθαντικός.
Η ηλικία δεν ήταν ποτέ σύμμαχος του Van Τhe Μan. Ακουγόταν από τα είκοσί του σαν τριαντάρης και από τα εικοσιοκτώ του σαν πενηντάρης. Εδώ και είκοσι χρόνια στην ερμηνεία του είναι ευδιάκριτη η σοφία των τραγουδοποιών που έχουν δει όλη τη διαδρομή και απλώς ξαναπερπατούν τα αγαπημένα τους μονοπάτια από αγνή, απροσχημάτιστη ευχαρίστηση. Η φωνή του, παρ’ ότι μια ιδέα πιο ελεγχόμενη και χωρίς την οξύτητα του παρελθόντος, παραμένει συγκινητικά άμεση.
Τα κομμάτια, όλα (εκτός από ένα) γραμμένα από τον ίδιο τον Van μαζί με τον στιχουργό Don Black, μεταφέρουν αυτή την τόσο χαρακτηριστική αίσθηση που κοινωνεί τόσα χρόνια τώρα. Χαρακτηριστικά παραδείγματα η διασκευή του στο κλασσικό "Share Your Love with Me", που θυμίζει τόσο την εκτέλεση της Arethα (του ’70), όσο και του Bobby Bland (του ’63), όλο μικροανακραγμούς gospel αγαλλίασης και το συγκινητικό "Every Time I See a River" όπου με τις φράσεις ενός τενόρου σαξόφωνου στο background, η φωνή του ακούγεται να καταπλέει σε blues προορισμούς, που όσες φορές κι αν τους έχει κανείς επισκεφθεί, θέλει να τους ξαναδεί (ανάλογη mystic αίσθηση  και στο "Out in the Cold Again" με τα διακριτικά του έγχορδα).

Τα γλυκόπικρα θέματα, η νοσταλγία και η αβίαστα αποσπασματική, σχεδόν σημειολογική ανάκληση αναμνήσεων είναι στοιχεία που έχει ο ίδιος εγκαθιδρύσει στην τέχνη της κατασκευής τραγουδιών πολλά χρόνια πριν. Στο ομώνυμο κομμάτι πιάνει και τη φυσαρμόνικα για να τονίσει ότι γι’ αυτόν το να διαβαίνει με εμπειρία μισού αιώνα δρόμους που ο ίδιος εξερεύνησε πρώτος είναι ούτως ή άλλως μια «καινούρια» αρχή ("Keep me singing, a new beginning - waiting for my change to come....").

Το ονειρικό jazz travelling του "In Tiburon" τον βρίσκει ν΄ αναπολεί τις παλιές ημέρες του στην μικρή Καλιφορνέζικη πόλη, καθώς αφήνεται σ’ έναν ποιητικό συνειρμό απ’ όπου, ανάμεσα απ’ τα bar και τους λοφίσκους, περνούν ο Kerouac, o Corso, o Neil Cassady, o Lenny Bruce κι ο Chet Baker. Ο Van, σα να επικαλείται τον καθέναν ξεχωριστά και όλους τους μαζί λέει : “I need to take me back, back down to Frisco - Now we need each other -  Need each other to lean on”.
Δε λείπουν βέβαια και οι στιγμές όπου η διάθεση ανεβαίνει. Στo γεμάτο gospel φωνητικά απολογισμικό “Too Late”,  στο εξωστρεφές "Going Down to Bangor", ένα ακατέργαστο Chicago blues με φυσαρμόνικα και honky tonk πιάνο, στο "The Pen Is Mightier Than the Sword" με τη blues κιθάρα και τα θαυμάσια μαύρα δεύτερα να υπογραμμίζουν τη σοφία του στίχου. Το "Look Beyond the Hill" είναι ένας τονικός jazz υπαινιγμός με μια ιδέα από “Moondance” στα τρίσβαθά του, ενώ ο δίσκος κλείνει με το "Caledonia Swing", ένα άξιο instrumental επιδόρπιο όπου skiffle, R&B και ska ρυθμοί αναμιγνύονται, σα να προϊδεάζουν ότι ο επόμενος δίσκος του Van ίσως να έρθει απρόβλεπτος, από κείνη τη διαδρομή.

Στο κεφαλόσκαλο των 70plus ο Van δεν έχει καμιά ανάγκη να νεωτερίσει (το έχει άλλωστε κάνει, αναδεικνύοντας roots ακούσματα για ολόκληρες γενιές, όταν κανείς δεν το περίμενε ή δεν του το ζητούσε). Βρίσκεται σε φόρμα και δηλώνει άνετος και ήσυχος στο βίου μονήρες – και συγχρόνως τόσο δοτικό- mood που διατρέχει το έργο του : "Throw another coin in the wishing well - Τell everybody to go to hell…" όπως λέει στο εναρκτήριο "Let It Rhyme".

Παναγιώτης Παπαϊωάννου